Mikołaj Lech
rzecznik patentowy
Spis treści
- • Czy uzyskanie prawa ochronnego na znak towarowy się przydaje?
- • Cena za ochronę nazwy w POLSCE
- • Zastrzeżenie nazwy na UE. Jaka cena?
- • Zastrzeżenie nazwy oraz logo firmy na WYBRANE KRAJE ŚWIATA
- • Rejestrowanie znaków towarowych nie jest obowiązkowe
- • Czy ochrona nazwy bez rejestracji jest wystarczająca?
- • Co lepiej chronić – logo czy nazwę?
- • Bezpłatna analiza nazwy i logo
- • Co daje zastrzeżenie marki na Unię Europejską i Polskę?
- • #Zabezpieczasz się przed próbą kradzieży marki
- • #Dużo łatwiej będzie Ci walczyć z nieuczciwą konkurencją
- • #Zyskasz nowe sposoby zarabiania na marce
Czy zastrzeżenie nazwy i logo firmy w Polsce się przydaje?
(LAW FIRST®)
Nic nie zapewnia silniejszej ochrony niż zastrzeżenie nazwy i logo w Urzędzie Patentowym. W takim przypadku otrzymasz świadectwo, które potwierdza, że jesteś właścicielem praw do marki. Będą tam informacje:
- co obejmuje ochrona (nazwę czy logo firmy);
- komu te prawa przysługują (oczywiście Tobie);
- w zakresie jakich towarów lub usług oraz
- na jakim terytorium (Polska, UE lub wybrana wiązka krajów świata).
Kwoty za rejestrację na te wszystkie terytoria opisałem poniżej. Warto zainwestować w taką ochronę, bo otrzymujesz monopol na oznaczenie, po którym kojarzą Cię klienci.
Konkurent naruszy prawo nawet wtedy, kiedy użyje częściowo podobnego słowa. Świadectwo, które widzisz w rękach naszej Klientki odstrasza takie osoby. W praktyce nawet nie będziesz wiedzieć o tym, ile osób widząc R-kę przy Twoim logo, postanowiło wybrać kompletnie inne oznaczenie słowne.
Przykład:
Prowadzisz w Bydgoszczy przedszkole PROMYCZEK. Zarejestrowałeś znak towarowy w Urzędzie Patentowym. W Zakopanem konkurent otwiera przedszkole PROMYK. Powołując się na przyznane świadectwo ochronne możesz zmusić go do rebrandingu.
I nie ma tutaj znaczenia, że działacie w odległych punktach Polski.
Pamiętaj przy tym o szalenie ważnej kwestii. Wybierając nazwę dla swojej działalności musisz mieć pewność, że nie naruszysz tym cudzych praw. Urząd Patentowy tego za Ciebie nie sprawdzi. Kilkuletnie spory o prawa do marki kosztują nawet 30 tys. zł!
Aby tych problemów uniknąć skorzystaj z mojej pomocy.
– 1 –
Ile kosztuje rejestracja znaku towarowego w Polsce?
Jeżeli w zupełności wystarczy Ci ochrona marki na terenie Polski, to zgłoszenie powinieneś złożyć do Urzędu Patentowego RP w Warszawie. Pamiętaj przy tym, że w takim podaniu należy określić formę znaku towarowego. Nazwę marki chroni się poprzez znak słowny, a logo poprzez znak słowno-graficzny.
Jeżeli nie wystąpią żadne problemy, to na decyzję o przyznaniu Ci ochrony poczekasz około 6-8 miesięcy.
Ważne:
Sercem znaku są towary i usługi, które wskazujesz w zgłoszeniu. To od tego co tam zapiszesz zależy zasięg ochrony prawnej Twojej marki. Ustala się je według klasyfikacji nicejskiej. To coś na kształt klasyfikacji PKD.
Kosztowo wygląda to następująco:
a) Opłaty za zgłoszenie znaku towarowego:
- Opłata za pierwszą klasę towarową – 450 PLN (zgłaszając znak elektronicznie zapłacisz mniej, bo 400 PLN)
- Opłata za każdą następną klasę – 120 PLN
b) Opłata za rejestrację znaku towarowego:
- Opłata za 10-cio letnią rejestrację znaku za każdą klasę – 400 PLN
- Opłata za publikację informacji o udzieleniu prawa ochronnego – 90 PLN
Przykładowy koszt zastrzeżenia znaku towarowego na Polskę
Urząd Patentowy RP przyznał prawo wyłączne na taki oto logotyp. Służy on do oznaczania m.in. przyborów kuchennych. Finalne opłaty dla 4 klas wyniosły równe 2500 PLN (810 PLN za zgłoszenie + 1600 PLN za rejestrację + 90 PLN za publikację).
Obniż koszt rejestracji znaku towarowego dzięki dotacjom z UE!
Rejestracja znaku towarowego może być dla Ciebie tańsza aż o 75% dzięki unijnemu dofinansowaniu SME Fund. Program skierowany jest do firm z sektora MŚP, a jego górna granica wynosi 1000 EUR. W zeszłym roku 100% złożonych przeze mnie wniosków zakończyło się przyznaniem grantu. Chętnie pomogę Ci uzyskać taką dotację. Po prostu napisz do mnie przez formularz.
Dalsza część artykułu pod formularzem.
– 2 –
Ile kosztuje zastrzeżenie nazwy firmy na Unię Europejską?
W przypadku kiedy działasz również poza Polską, zastrzeżenie nazwy i logo zrób w urzędzie unijnym EUIPO. To inaczej Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej z siedzibą w Alicante w Hiszpanii. Zaletą tej procedury jest to, że rejestracja znaku towarowego automatycznie obejmuje 27 krajów, w tym Polskę.
Poza tym, w EUIPO da się cała procedurę zamknąć już w 4 miesiące.
Żeby nie było tak różowo pamiętaj, że pełną płatność należy uiścić już na początku. W sytuacji kiedy Urząd nie przyzna Ci ochrony, pieniądze nie są zwracane. Dla przypomnienia w Polsce te kwoty uiszczane są w dwóch ratach. Raz przy zgłoszeniu, a dwa tylko gdy Urząd przyzna ochronę.
Opłata za zgłoszenie i rejestrację unijnego znaku towarowego:
- Opłata za pierwszą klasę towarową – 1000 EUR
- Opłata za zgłoszenie (gdy dokonane drogą elektroniczną) w 1 klasie – 850 EUR
- Opłata za drugą klasę towarową – 50 EUR
- Opłata za każdą kolejną klasę towarową – 150 EUR
Przykładowa opłata urzędowa za zastrzeżenie znaku towarowego na terenie UE
W EUIPO znalazłem taki oto sympatyczny znaczek przeznaczony do oznaczania m.in. obuwia. Finalny koszt dla 3 klas wyniosły 1050 EUR (850 EUR za pierwszą klasę + 50 EUR za drugą i 150 EUR za trzecią).
– 3 –
Opłata za rejestrację znaku towarowego na wybrane kraje świata
Rejestracja znaku unijnego pozwala zabezpieczyć prawa do marki na „bliższą zagranicę”. Jeżeli jednak eksportujesz swoje towary na odległe rynki świata, to Ci nie wystarczy. W takim przypadku powinieneś pomyśleć o procedurze międzynarodowej. Zgłoszenia należy dokonać w Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie w Szwajcarii.
Co jednak ważne w tej procedurze rozszerzasz ochronę znaku towarowego już zarejestrowanego. Innymi słowy najpierw wymagane jest zastrzeżenie znaku towarowego w Polsce bądź UE, aby później wyjść z nią na wybrane kraje świata.
Opłata za zgłoszenie i rejestrację znaku towarowego:
- Opłata podstawowa za zgłoszenie i rejestrację do 3 klas:
- jeżeli zgłaszasz znak słowny – 653 CHF
- jeżeli zgłaszasz znak słowno-graficzny – 903 CHF
- Opłata za każdą klasę powyżej 3-ciej – 100 CHF
- Opłata za każde wskazany kraj* – 100 CHF
* Są państwa, które ustaliły własne opłaty.
Przykład, ile kosztuje zastrzeżenie znaku towarowego w WIPO
Ochrona tego unijnego znaku towarowego została rozszerzona na 7 krajów świata.
Finalnie opłaty wyniosły 1977 CHF (903 CHF opłaty podstawowej i 1074 CHF za wyznaczone kraje).
Klienci często mówią, że chcą zabezpieczyć swoją markę od razu na cały świat.
Niestety choć procedura przed WIPO ma charakter międzynarodowy, to nie pozwala uzyskać monopolu wszędzie. Tutaj mamy do dyspozycji listę około 100 krajów. Są tam m.in. Stany Zjednoczone, Rosja czy Chiny, ale nie ma wielu państw z Ameryki Południowej.
Zastrzeżenie nazwy i logo nie jest obowiązkowe
Żadne przepisy nie wymagają od Ciebie zastrzegania marki. Możesz prowadzić biznes wiele lat i nawet nie czuć takiej potrzeby. Tym bardziej, że istnieją przepisy, które w minimalnym stopniu chronią przedsiębiorców. Zazwyczaj mają zasięg lokalny.
Przykład
Prowadzisz w Bydgoszczy przedszkole PROMYCZEK. Po kilku latach w Twojej okolicy konkurent otwiera obiekt o nazwie PROMYK. Powołując się na ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji możesz zmusić go do zmiany nazwy. Nic jednak nie wskórasz, jeżeli takie przedszkole powstanie np. w Zakopanem. Tylko zastrzeżenie marki daje Ci do niej monopol na całą Polskę.
Pamiętaj również, że nawet jeżeli wymyśliłeś oryginalną nazwę swojej firmy, to niemal na pewno nie będziesz mógł powoływać się na prawo autorskie. Sądy powszechnie uznają, że choć teoretycznie pojedyncze słowo może być utworem, to w praktyce jest ono za mało oryginalne, aby chroniło je prawo autorskie. Taką konkluzją skończyły się spory o nazwy:
- Jogi – dla jogurtów;
- Papa Dance oraz Alibabki – dla zespołu muzycznego;
- Polak Potrafi – dla usług finansowania społecznościowego.
Czy ochrona nazwy firmy bez rejestracji jest wystarczająca? Opinia rzecznika patentowego
Nawet, jeżeli nie „opatentowałeś” jeszcze swojej marki, prawo w pewnym stopniu Cię zabezpiecza. Zakres tej ochrony obejmie zazwyczaj tylko miasto, w którym działasz lub ledwie jego dzielnicę. Różnice w ochronie znaku niezarejestrowanego i zarejestrowanego omówiłem w ramach mojego podcastu.
Po odsłuchaniu tego odcinka wyrobisz sobie zdanie czy taka podwyższona ochrona jest Ci w ogóle potrzebna.
>> Pobierz odcinek | Zobacz wszystkie odcinki
>> Odsłuchaj na: Apple Podcast | Spotify | YouTube
Lepiej zastrzec nazwę czy logo firmy? Czy opłata za zastrzeżenie znaku jest wtedy podwójna?
To pytanie słyszę od razu po tym, jak przedstawię klientowi koszty rejestracji znaku.
Niestety nie ma na nie łatwej odpowiedzi.
Chodzi o to, że w zależności od konkretnej sytuacji więcej korzyści może przynieść Ci zgłoszenie jednej lub drugiej odmiany. Nie sposób przewidzieć, czy nieuczciwy konkurent zechce podszyć się pod Twoją nazwę czy grafikę. W takiej sytuacji najbezpieczniejsze jest oczywiście zastrzeżenie obu wersji znaku.
To jednak wiąże się z koniecznością wniesienia podwójnych opłat urzędowych. Niektórych firm na to nie stać. Co więc wybrać?
Poniżej przedstawiam plusy i minusy każdej z tych dwóch odmian. Decyzję co wybrać pozostawiam więc Tobie. Jako profesjonalny przedsiębiorca sam oceń, co lepiej odpowiada Twoim potrzebom. Pamiętaj też, że możliwa jest ochrona logo jako wzór przemysłowy.
Chcesz zastrzec nazwę? Wybierz słowny znak towarowy
Pamiętaj:
Możesz zastrzec nie tylko nazwę i logo firmy, ale też wygląd produktów.
Dowiedz się ile kosztuje rejestracja wzoru przemysłowego w Polsce, Unii Europejskiej oraz na wybrane kraje świata.
W tej formie chronisz nazwę. Nie ma żadnego znaczenia jakim fontem (potocznie czcionką) zostanie zapisana. Dla zobrazowania często mówię, że chronione jest to co możesz usłyszeć w reklamie radiowej. W pewnych sytuacjach nie jest ważny nawet zapis takiej nazwy.
Liczy się to jak ludzie będą ja wymawiać.
Plusy:
- Jeżeli Urząd Patentowy przyzna Ci ten „monopol na nazwę”, to masz gwarancję, że nie jest ona określeniem opisowym. A to dość częsty błąd przedsiębiorców. Wchodzą w nazwy, których od strony prawnej nie mogą zmonopolizować.
- Nawet jeżeli Twój konkurent użyje zupełnie innej grafiki, ale podobnego słowa – naruszy prawo. Wystarczy zbieżność znaków na płaszczyźnie fonetycznej, aby mówić o kolizji.
- Znak słowny fantastycznie chroni domenę internetową. Jeżeli konkurent zarejestruje na siebie domenę zawierającą Twoją markę (słowo), możesz mu ją siłą odebrać. Co więcej znak słowny pozwala zablokować możliwość używania konkurencji Twojego znaku w reklamach Google Ads.
Minusy:
- Tę odmianę znaku dużo trudniej zarejestrować. Z jednej strony Urząd Patentowy może dopatrzeć się jego opisowości, a z drugiej może on być podobny do znaku już zarejestrowanego.
- Ochrona nazwy nie pomoże Ci w przypadku, kiedy konkurent podszyje się pod Twoje logo, ale wkomponuje w nie inne słowo.
Słowno-graficzny znak towarowy
W tej formie przedsiębiorcy chronią logo firmy, czyli słowo ubrane w charakterystyczną grafikę. Oceniając podobieństwo porównywanych znaków trzeba do tego podchodzić całościowo. Analizując możliwą zbieżność na płaszczyźnie graficznej, fonetycznej i znaczeniowej należy ustalić czy potencjalny konsument może się pomylić.
Plusy:
- Zastrzeżenie logo firmy jest łatwiejsze niż samej nazwy. Nawet jeżeli logotyp składa się z określenia opisowego, charakteru odróżniającego nadaje mu grafika.
- Jeżeli w logo znajduje się fantazyjne słowo, chroniona jest zarówno płaszczyzna fonetyczna, jak i graficzna.
Minusy:
- Za każdym razem jak dokonasz rebrandingu znaku powinieneś nową jego wersję zgłosić do rejestracji. Stary znak nie będzie bowiem chronić nowej kompozycji.
- W sytuacjach granicznych nie możesz mieć pewności, czy Twoje logo zabezpiecza sama nazwę. Finalnie odpowiedź na to pytanie może nam dać wyrok kończący postępowanie sporne. Ta niepewność sprawia, że wielu moich Klientów decyduje się na zastrzeżenie nazwy. Często zresztą zgłaszamy im obie odmiany. Jest to droższe, ale gwarantuje pełne zabezpieczenie.
- Jeżeli logo firmy uzyskało ochronę tylko dzięki oryginalnej grafice, ciężko jest egzekwować prawa w stosunku do konkurencji używającej np. podobnej domeny.
Bezpłatna weryfikacja nazwy firmy na Unię Europejską i Polskę
Na początku tego artykułu pisałem, abyś ostrożnie wybierał nazwę dla swojej firmy. Błąd na tym etapie oznacza, że za kilka miesięcy będziesz miał na głowie prawników. Naruszysz prawo, jeżeli wejdziesz w nazwę podobną do już „opatentowanego” znaku towarowego. Możesz tego uniknąć robiąc wcześniej weryfikację nazwy i logo.
W internecie kilka firm reklamuje się, że robi to całkowicie bezpłatnie. To mnie początkowo dziwiło, bo pogłębiona analiza marki zajmuje mi kilka godzin. Długo nie musiałem czekać, a zaczęli trafiać do mnie Klienci, przez takie „darmowe badanie” wpadli w kłopoty.
Za każdym razem okazywało się, że ta weryfikacja była robiona tylko na identyczność. To wydaje się logiczne. Nikt za darmo nie będzie w bazach siedział kilka godzin. Problem w tym, że Klientom, którzy do mnie trafili nikt o tym nie powiedział. Za każdym razem dostawali tylko zapewnienie, że „mają szansę na rejestrację”.
Jedną z takich historii omówiłem w poniższym nagraniu.
Co daje rejestracja znaku towarowego w UPRP i EUIPO?
Na zakończenie chciałem jeszcze w kilku punktach wskazać jakie korzyści daje ta formalna ochrona marki. O pierwszym i najważniejszym atucie już na pisałem – stajesz się jej formalnym właścicielem. Nie będę się więc tutaj powtarzał. Wskaże za to kolejne argumenty, o których być może nie wiedziałeś.
Zabezpieczasz się przed próbą kradzieży swojej nazwy firmy na Polskę
Dobrze przeczytałeś.
Zarówno nazwę, jak i logo firmy można ukraść. I do takich sytuacji dochodzi częściej niż Ci się wydaje. Zauważ, że marka, która cieszy się zaufaniem jest magnesem na klientów. A to sprawia, że ludzie skłonni są za dany towar zapłacić więcej. Mając do wyboru telewizor SONY, a tańszy „no name” co wybierzesz?
Taka markę chętnie przejąłby były wspólnik, pracownik lub partner biznesowy.
A zrobić to mogą dość prosto. Jeżeli takie osoby wiedzą, że nie chronisz znaku towarowego w UPRP lub EUIPO… mogą takie zgłoszenie zrobić na siebie. Jeżeli dojdzie do sytuacji, że uzyskają prawo ochronne do marki, którą się posługujesz będziesz mieć ogromne problemy. A takie próby bardzo łatwo możesz spacyfikować.
Powinieneś tylko złożyć podanie jako pierwszy. Możesz zlecić to zadanie naszej kancelarii patentowej.
Zyskujesz szczelny system ochronny. Łatwiej usuniesz naruszenia
Proces sądowy w oparciu o „opatentowaną” markę daje dużo większe szanse na wygraną. Chodzi tutaj o prostotę wykazania, że prawa do niej należą właśnie do Ciebie. Wszystko ogranicza się do przedstawienia świadectwa Twojego znaku towarowego.
Nie mając takiej ochrony musisz udowodnić:
- na jakim terytorium oferujesz swoje towary lub usługi;
- przez jaki okres oraz
- pod jakim oznaczeniem.
W praktyce rodzi to ogromne problemy dowodowe.
Finalnie może się okazać, że sąd uzna Twoje prawa do marki, ale tylko na wybrane towary, i nie na terenie całej Polski, a jedynie w zakresie miasta w którym działasz. A to nieuchronnie będzie oznaczać, że konkurent z drugiego końca Polski działał legalnie. Nie było bowiem ryzyka, że wasi klienci się pomylą.
A pamiętaj, że na taki wyrok możesz czekać latami.
Zyskasz nowe sposoby zarabiania na swoim znaku towarowym
Po pierwsze możesz udzielić licencji na używanie znaku towarowego. Często jest to elementem umowy franczyzy. Zresztą można powiedzieć, że to jest jedyny sposób, aby licencjonować prawa do marki. Jak już wskazywałem prawo autorskie nie chroni samego słowa.
Licencjonowanie znaku może być też sposobem na optymalizacje podatkową. Jeżeli „opatentujesz” go na siebie jako osobę fizyczną, to później możesz udzielić licencji na jego używanie spółce. Co ciekawe, jeżeli spółka zbankrutuje, likwidator nie będzie miał możliwości zajęcia takiego prawa wyłącznego.
Ten bowiem formalnie nie stanowi składnika jej majątku.
Ile kosztuje zastrzeżenie nazwy i logo. Podsumowanie
Właściciel znaku, który jest zastrzeżony ma w ręku coś na kształt bomby atomowej.
Już samo grożenie jej użyciem świetnie zabezpiecza interesy naszej firmy. Wszelkie portale sprzedażowe nie czekają na wyrok sądu tylko po pokazaniu świadectwa usuwają podobne znaki konkurencji. To pokazuje, że inwestycja w ochronę nazwy i logo w dłuższej perspektywie jest tańsza. Tego samego nie byłbyś w stanie osiągnąć opierając się na przepisach darmowych.
Naturalnie, to za co trzeba zapłacić jest lepszej jakości. I tak moim zdaniem należy podejść do tego zagadnienia. Kupujesz sobie w ten sposób bezpieczeństwo. A jeżeli życie zmusi Cię do walki o prawa do marki, to strategicznie będziesz na silniejszej pozycji. Odwracasz w ten sposób ciężar dowodowy. Ty posiadasz formalne prawa wyłączne do posługiwania się danym oznaczeniem. Jeżeli ktoś twierdzi, że również może go używać, to musi to udowodnić. Często do tego czasu i tak możesz zablokować mu sprzedaż.
Sprawdza się więc powiedzenie, że „Pierwszy ze zgłoszeniem zyskuje najwięcej”. Ważne tylko aby nie wystąpiły bezwzględne przeszkody rejestracji znaku towarowego.
Zobacz również:
- Dofinansowanie na zgłoszenie marki. Jak je uzyskać?
- Czy mogę „opatentować” markę na siebie jako osobę fizyczną?
- Jak sprawdzić czy logo jest plagiatem?
- Znak towarowy w Biuletynie Urzędu Patentowego. Możesz złożyć sprzeciw!
- Obrona przed zarzutem naruszenia znaku towarowego.
- Naruszenie prawa do znaku. Tych 6 błędów unikaj
- Jak sprawdzić czy nazwa Twojej firmy ® jest dostępna?
- Co daje „opatentowanie” marki w UPRP? 7 KORZYŚCI!
- Prawo autorskie VS znak handlowy. Co daje lepszą ochronę?
- Gdzie rejestruje się nazwę i logo?
FAQ
Czy prawo chroni jakoś markę, która jest „nieopatentowana”?
✅ Tak, ale poziom tej ochrony jest minimalny. Można wręcz powiedzieć, że jest to ostatnia deska ratunku dla osób, które swojej marki nie zastrzegły, a na horyzoncie mają konflikt.
Powołując się na 👉 prawa do tzw. znaków niezarejestrowanych musisz udowodnić, że one w ogóle Ci przysługują. Czyli powinieneś przedłożyć setki dowodów na to:
- co oferowałeś pod swoją nazwą;
- od kiedy;
- na jakim terytorium.
Finalnie sędzia ocenia, czy te prawa faktycznie Ci przysługują, czy nie. Więcej, może uznać, że prawo chroni Cię tylko… na Twojej ulicy. ☹️ Czyli konkurent z drugiego końca Polski nie narusza Twoich praw.
Co właściwie daje uzyskanie formalnego monopolu na nazwę i logo?
Choć prawo nie zmusza Cię do rejestracji, to inwestycja w taką ochronę ✅ daje aż 33 korzyści. Do najważniejszych zalicza się:
1️⃣ Uregulowanie praw własności do marki. Po przejściu całej procedury otrzymasz ozdobne świadectwo, które jest niczym akt notarialny. Potwierdza, że masz wyłączność na używanie danego oznaczenia.
2️⃣ Możliwość blokowania naruszycieli w kilka godzin i bez wyroku sądu. Wystarczy wskazać sporną ofertę na Amazonie, Allegro, Etsy czy Facebooku, a platforma ją usunie. Wspomniane świadectwo „hipnotyzuje”.
3️⃣ To jedyny sposób, abyś legalnie mógł używać symbolu ®️. Po uzyskaniu ochrony możesz umieścić ten symbol obok logo. Przedsiębiorcy wiedzą, że uwiarygodnia to markę w oczach klientów i podnosi sprzedaż.
Czy istnieje możliwość zwolnienia mnie z opłat w UPRP?
Jeżeli wnioskodawca nie ma możliwości poniesienia w pełnej wysokości opłaty za zgłoszenie, Urząd może podjąć decyzję o częściowym zwolnieniu z tej opłaty.
🟢 Wnioskodawca ma prawo ubiegać się o zwolnienie z opłaty, jednak musi przedstawić dokumentację potwierdzającą jego sytuację finansową. Część opłaty, od której wnioskodawca nie zostanie zwolniony, nie może wynosić mniej niż 20% wymaganej kwoty.
🟢 Zaleca się złożenie wniosku o rejestrację znaku towarowego równolegle z wnioskiem o zwolnienie z opłaty.
🟢 Po złożeniu wniosku, wnioskodawca otrzyma formularz do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym, który należy uzupełnić i wysłać razem z dokumentami potwierdzającymi, że wnioskodawca nie jest w stanie pokryć pełnej opłaty.
